Oliebollen, we kennen maar weinig Nederlanders die er niet van houden. Ook al komt zo’n gefrituurde deegbol ook in andere landen voor, de klassieke oliebol met rozijnen, krenten, appel en/of vruchtjes is echt iets typisch Nederlands. Zodra het winter wordt vinden veel oliebollenkramen hun plek en verspreiden de heerlijke geuren zich door de stad of het dorp. Op oudejaarsdag duiken veel mensen zelf de keuken (of garage) in om deze heerlijke winterlekkernij te gaan bakken. In dit blogartikel vind je onder andere een lekker oliebollenrecept dat wij zelf al jarenlang trouw gebruiken. Een keertje wat anders dan stamppot. 😉
Wat is een oliebol?
Een oliebol is en bolvormig gefrituurd deeggerecht, dat in Nederland traditioneel wordt gegeten op oudejaarsavond. Maar gelukkig kunnen we er vaker dan 1 keer per jaar van genieten. In de wintermaanden staan er veel kramen door heel Nederland. Maar ook op kermissen in Nederland en België worden het hele jaar door oliebollen verkocht.
Oliebollen zijn vaak gevuld met krenten of rozijnen. Maar ook andere ingrediënten kunnen eraan worden toegevoegd. Denk aan appel, kleine vruchtjes, sinaasappelsnippers of room.
Meestal wordt beslag voor oliebollen gemaakt van bloem, eieren, gist, wat zout en lauwe melk. Maar steeds vaker worden er veganistische oliebollen gebakken, waarbij de melk wordt vervangen door water en de eieren achterwege worden gelaten.
De geschiedenis van de oliebol
Al in 1652 maakte Aelbert Cuyp een schilderij waarop een kookpot met olliebollen te zien is.
Omdat er heel vroeger nog geen licht en verwarming was, was de winter een barre tijd met veel kou, weinig (dag)licht en weinig eten. Wie het zich kon veroorloven stak olielampjes en kaarsen aan. Het was in die tijd heel normaal dat als je honger had, dat je langs de deuren ging om liedjes te zingen in ruil voor iets te eten of drinken.
Omdat oliebollen lang bewaard kunnen worden in de winter, werden deze in de koude maanden veel gebakken om uit de kunnen delen aan de mensen die langs de deuren kwamen. Bovendien leggen oliebollen een goede bodem in de maag, waardoor je minder snel weer honger hebt en de kou minder voelt. Zo is de traditie ontstaan om in de winter oliebollen te bakken (en uit te delen of te verkopen).
Het eerste oliebollenrecept dat in een kookboek verscheen was van de ‘oliekoek’ in het Noord-Nederlandse kookboek ‘De verstandige kok‘ uit 1667.
Oliebollenrecept
Dit recept is voor ongeveer 30 oliebollen.
Ingrediënten
- 750 gram bloem
- 750 milliliter melk
- 30 gram verse gist (of 10 gram gedroogde gist)
- 2 eieren
- 35 gram roomboter
- 3 theelepels basterdsuiker
- 300 gram rozijnen
- 1 eetlepel zout
- poedersuiker
Stap 1 – Oliebollen
Begin met het verwarmen van de melk in een pannetje, ongeveer tot kamertemperatuur. Tijdens het opwarmen kun je alvast de roomboter in een pan of in een bakje in de magnetron smelten. Wel de rozijnen kort in lauwwarm water en dep ze daarna droog met een stukje keukenpapier.
Stap 2
Meng de gist en de basterdsuiker met een scheutje melk tot een geheel en doe dit samen met de bloem en het zout in een kom. Giet al roerend steeds een beetje melk bij het mengsel tot het een glad geheel is.
Stap 3
Breek de eieren en roer deze net zo lang door het mengsel tot ze opgenomen zijn. Voeg hierna de gesmolten roomboter toe. Meng nu eventueel de rozijnen geheel. Pak er een (schone!) emmer bij en doe hier het beslag in. Dek deze af met een (warme) vochtige theedoek. Laat de emmer een uurtje staan op een warme plek.
Stap 4
Verwarm een grote pan met olie tot 160 ⁰C. Houd twee lepels in de hete olie en schep daarna met de lepels een bolletje beslag uit de emmer. Laat ze voorzichtig in de olie glijden, zodat het niet te veel spettert. Zorg dat alle kanten even bruin worden, draai ze dus soms om door er met een lepel tegenaan te duwen. Doe niet teveel oliebollen tegelijk in de pan, de bollen moeten ruimte hebben om te drijven.
Stap 5
Zodra de bollen egaal bruin zijn kun je ze met een schuimspaan uit de pan scheppen. Laat ze even uitdruppen boven de pan en leg ze daarna in een met keukenpapier bedekte schaal. Laat de bollen even afkoelen en bestrooi ze dan met poedersuiker.
Houd je, net als Arthur, niet van rozijnen? Laat deze dan gewoon achterwege. Óf bak de helft van de oliebollen met en de andere helft zonder rozijnen. Wij wensen jullie allemaal een hele fijne jaarwisseling en een mooi, gezond, gelukkig en vooral ‘normaal’ 2022.
Groet,
Arthur & Jan Wijbe
