AdobeStock-stamppotweetjes

Stamppotweetjes: 9 dingen die jij waarschijnlijk nog niet wist over stamppot

Stamppot staat bekend als oud-Hollandse kost en wordt dan ook door veel Nederlanders gewaardeerd. Maar wat weet jij eigenlijk allemaal over stamppot? Weet je bijvoorbeeld waar het vandaan komt, hoe stamppot bij onze zuiderburen heet en waar in Nederland stamppot het meest wordt gegeten? Deze en nog meer leuke stamppotweetjes lees je in dit artikel.

1. Stamppot is niet Oud-Hollands, maar Spaans

Waar komt stamppot vandaan? Oud-Hollandse stamppot is niet zo Hollands als je denkt! Toen in 1574 de stad Leiden werd bevrijd van de Spanjaarden bleek er een pot wortelen, uien, vlees en pastinaken door de Spanjaarden te zijn achtergelaten. Dit resulteerde in hutspot, dit is dus de allereerste stamppot die in Nederland werd gegeten.

Na maanden van honger kwam deze hutspot als geroepen. Waar komt de naam hutspot vandaan? De ingrediënten werden in de zestiende eeuw door elkaar gehusseld en niet gestampt. 

Bekijk hier het basisrecept voor hutspot, ook wel bekend als stamppot wortel

2. Vroeger zat er helemaal geen aardappel in stamppot

Misschien vroeg je je al af of we bij het eerste stamppotweetje de aardappelen niet waren vergeten. Nee. Vroeger was pastinaak het hoofdingrediënt van stamppot. Pas later, in de negentiende eeuw, werd de pastinaak vervangen door de aardappel.

Ook dit kwam door de Spanjaarden. Zij ontdekten de aardappel en brachten dit nieuwe product mee naar Nederland. 

3. Stamppot is ontstaan uit de behoefte om goedkoop en voedzaam te eten

Stamppot bestaat uit gestampte aardappelen en een groente, zoals boerenkool, hutspot, zuurkool of andijvie. Dit zijn allemaal groentes die veelvuldig voorkomen in Nederland en daardoor vrij goedkoop zijn.

Door deze ingrediënten te mengen en te stampen ontstaat er een stevige maaltijd die gemakkelijk te maken is en weinig ingrediënten vereist. Stamppot was vooral populair onder arbeiders en boeren, die behoefte hadden aan stevige kost om hun zware werk te kunnen doen.

4. ‘Afkokers’ zijn de beste aardappelen voor stamppot

De meest geschikte aardappels voor stamppot zijn de ‘Extra kruimige aardappels’, ook wel ‘Afkokers’ genoemd.

Deze aardappel valt bijna vanzelf uit elkaar en hoef je dus amper nog te stampen. Hiermee maak je de lekkerste stamppotten.

Uiteraard kun je ook andere aardappelen gebruiken, zoals zoete aardappels. 

5. Stamppot Hete Bliksem kent verschillende namen

Als het goed is kent elke Nederlander ‘Hete Bliksem’: een oud-Hollandse stamppot met appel. Echter wordt deze stamppot op verschillende plekken anders genoemd:

  • Oost-Nederland: Hemel en aarde
  • Duitsland: Himmel und erde
  • Noord-Nederland: Stamppot zoete appeltjes of pronkjewail

Wil je de echte hete bliksem van vroeger proeven? Dit is het recept voor de originele hete bliksem

6. Boerenkool, hutspot en zuurkool-stamppot zijn de favoriete stamppotten van Nederland

Misschien zal dit je niet verrassen, want al jarenlang zijn boerenkool, hutspot en zuurkool-stamppot de favoriete stampotten van de meeste Nederlanders.

Hoe hard wij bij Stamppot Maandag ook ons best doen om te variëren, uit onderzoek blijkt dat men in Nederland toch het liefst een van bovenstaande stamppotten eet. 

7. In Friesland, Groningen en Drenthe wordt het meeste stamppot gegeten

In Friesland, Groningen en Drenthe worden ontzettend veel wintergroenten en aardappelen geteeld. Vermoedelijk is dit ook de reden dat in die provincies het vaakst stamppot wordt gegeten. 

8. In België wordt stamppot ‘Stoemp’ genoemd

Nu we weten dat stamppot niet typisch Nederlands is, is het ook niet erg om te weten dat het ook in andere landen regelmatig wordt gegeten.

Bijvoorbeeld in België. Alleen noemen ze het daar geen stamppot, maar Stoemp. 

Zelf Stoemp maken? Bekijk hier het recept voor Belgische stoemp met karbonades.

9. Stamppot wordt volgens traditie met name in de winter gegeten

Ook al is stamppot het hele jaar door te eten en zijn er ontzettend veel lekkere zomerse stamppotrecepten, toch is het bij veel gezinnen nog steeds een typisch wintergerecht. 

Dat stamppot door veel mensen nog steeds uitsluitend in de winter wordt gegeten is een kwestie van traditie.

Vroeger werd er in de zomer veel op het land gewerkt. Dit is natuurlijk ontzettend arbeidsintensief en hierdoor werd er veel energie verband. Om dit zware werk uit te kunnen voeren, zorgden we in de winter voor extra energie door ‘stevig’ te eten.

Zie ook het blogartikel ‘Waarom eten we stamppot in de winter?’ 

Zo, deze stamppotweetjes mag als echte stamppot-fan natuurlijk niet ontbreken. 😉 Misschien houd jij je spreekbeurt wel over stamppot en ben je zo op deze website terecht komen. Heb je nog vragen of heb je nog een leuk weetje dat hier niet tussen staat? Mail ons dan via stamppotmaandag@gmail.com

Advertentie
Stamppot opwarmen in de oven: onze tips!

Stamppot opwarmen in de oven: onze tips!

Nooit meer droge of plakkerige stamppot! Ontdek de beste methode voor stamppot opwarmen in de oven. Geniet van een heerlijke,…
Aardappelen koken met schil: onze tips

Aardappelen koken met schil: onze tips

Aardappelen koken met schil: eenvoudig, smaakvol & gezond! Leer hoe je in een handomdraai aardappelen met schil kookt. Geniet van…
Stamppot boerenkool invriezen: zo doe je dat!

Stamppot boerenkool invriezen: zo doe je dat!

Stamppot boerenkool invriezen: bespaar tijd & geniet later! Volg onze eenvoudige stappen & tips voor perfect ingevroren stamppot.